Codzienne życie z dzieckiem z ADHD wymaga od całego jego otoczenia nie tylko cierpliwości, ale również ustanowienia granic, w obrębie których dziecko i jego bliscy będą się poruszali. Niezmiernie ważne jest, aby granice te były budowane na stałych, jasnych dla dziecka zasadach, a ich przekroczenie spotkało się z odpowiednimi konsekwencjami. Dobry rodzic dziecka z ADHD to rodzic rozumiejący i cierpliwy, ale także wymagający i konsekwentny.

Do narzędzi, które pomogą porozumieć się z krnąbrnym i nadpobudliwym nastolatkiem, należy m.in. umowa z rodzicami (zob. Moja umowa z rodzicami). Jeśli chcesz, aby dziecko zrozumiało korzyści i konsekwencje płynące z umowy, pokaż mu tekst pt.: Po co mi umowa z rodzicami?

Dzieci z ADHD mają ogromny kłopot z wykonaniem zadań złożonych (zwany też kłopotem z planowaniem). Problemy z uwagą, zapamiętaniem ilości i kolejności poszczególnych czynności powodują, że zadanie złożone wydaje się nie do ogarnięcia. Dziecko z ADHD, które ma spakować plecak do szkoły, NAPRAWDĘ nie wie, jak zrobić to dobrze – będzie działało chaotycznie.

Okaże się, że wszystkie znajdujące się wokół przedmioty są tak samo ważne i wszystkie zasługują na to, by znaleźć się w plecaku. Każdy dźwięk zza okna, zapach dochodzący z kuchni, ruch w przedpokoju, rzut oka na kolorowy plakat sprawią, że dziecko natychmiast przerwie pakowanie plecaka, zajmie się czym innym i potem do rozpoczętej czynności już nie wróci. Dlatego duże zadanie, które wymaga zaplanowania i skupienia przez dłuższy czas, warto podzielić na zadania mniejsze. Będą one łatwiejsze i możliwe do wykonania, bo czas im poświęcany będzie krótszy. Po wykonaniu małego zadania dziecko może je odhaczyć lub skreślić. Uważny rodzic powinien pomóc dziecku podzielić duże zadanie na kilka mniejszych (rozpisać czynności krok po kroku) i uczyć je, jak może samo sobie pomóc w innych sytuacjach. W tym celu może posłużyć się tekstem pt.: Czasami łatwiej jest podzielić jedno duże zadanie na kilka małych.

Dzieci z ADHD mają bardzo często niskie poczucie wartości. Ponieważ sprawiają dużo kłopotów w codziennym życiu zarówno rodzicom, jak i nauczycielom, narażone są na ciągłe strofowanie, pouczanie, słyszą skargi i narzekania na swój temat. Często ich zachowanie bywa też powodem irytacji i złości opiekunów, co przejawia się podnoszeniem głosu, krzykiem, a bywa, że wyzwiskami i przemocą fizyczną. Dziecko z ADHD wzrasta w przekonaniu, że jest gorsze od innych, mniej ważne, mniej kochane, że przez nie pani w szkole się denerwuje, a mama płacze. Aby to przekonanie się nie utrwaliło, warto pokazać dziecku, że ma dobre strony, co jest jego atutem, ile osób myśli o nim pozytywnie. W kształtowaniu przekonań dziecka z ADHD pomoże tabelka, do której będzie wpisywało swoje zalety i umiejętności.

Łatwość, z jaką dziecko z ADHD wpada w złość, wielu rodziców i opiekunów wytrąca z równowagi. Trzeba pamiętać, że dziecko dotknięte nadpobudliwością NIE JEST W STANIE się opanować. Aby mogło pomóc sobie przetrwać trudne, emocjonujące chwile, musi się tego nauczyć, a rodzic może podsunąć mu parę pomysłów, jak przechytrzyć swoją złość. Przygotowana w formie plakatu pomoc, po wydrukowaniu, przedyskutowana z rodzicami, może zawisnąć w pokoju dziecka, pełniąc funkcję „przypominacza”, co zrobić, kiedy dopadnie je złość .

Źródło: Kołakowski A., Pisula A. Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2012.

Kołakowski A. i wsp.: ADHD – zespół nadpobudliwości psychoruchowej: przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.