Nie da się ukryć, że ADHD jest wyzwaniem dla rodziców, gdyż niejednokrotnie wiąże się z poważnymi kłopotami z zachowaniem i nauką dziecka. Na szczęście rodzice nie są osamotnieni i mogą liczyć na pomoc i wsparcie wielu specjalistów.

Pierwszy krok – wizyta u psychologa

Rodzice zgłaszają się do psychologa, który specjalizuje się w diagnozowaniu i terapii ADHD. Psycholog ten:

• zbiera informacje na temat bieżącego problemu
• przeprowadza wywiad w kierunku innych problemów psychologicznych/psychiatrycznych oraz chorób somatycznych
• przeprowadza wywiad rozwojowy i rodzinny
• rozmawia z dzieckiem

Bardzo ważne jest zebranie wywiadu dotyczącego każdego z 18 kryteriów diagnostycznych ADHD oddzielnie – brane są pod uwagę obecność danego objawu, czas jego trwania, ciężkość, częstotliwość oraz początek występowania.

Drugi krok – konsultacje i badania

Rodzice udają się do:

•  Psychologa/neuropsychologa. Testy psychologiczne lub neuropsychologiczne nie są konieczne do postawienia diagnozy ADHD, niemniej jednak powinny być wykonane, aby ocenić zdolności poznawcze, intelekt pacjenta oraz obecność lub brak specyficznych trudności szkolnych (często współwystępujących z ADHD).
• Lekarza specjalisty, by wykluczyć inne niż ADHD przyczyny niepokojących objawów. Dla przykładu wykonuje się morfologię krwi w kierunku np. anemii, badanie pod kątem wad słuchu i wzroku (audiolog, okulista), chorób tarczycy (endokrynolog), tików, padaczki czy zmian w mózgu wywołanych np. urazami głowy (neurolog), alergii (alergolog) czy chorób psychicznych (psychiatra). Należy pamiętać, że jeśli historia medyczna pacjenta jest bez znaczenia, badania laboratoryjne lub konsultacja lekarza specjalisty nie są konieczne.

Przed wykonaniem trzeciego kroku należy postarać się o opinię ze szkoły/przedszkola na temat funkcjonowania dziecka. Czasami psycholog udaje się do szkoły/przedszkola w celu obserwacji zachowania dziecka.

Trzeci krok – kolejna wizyta u psychologa

Psycholog analizuje uzyskane informacje, wypełnia razem z rodzicami kwestionariusze diagnostyczne w kierunku ADHD i zaburzeń zachowania, a następnie ustala rozpoznanie w oparciu o kryteria ICD-10 i DSM-IV-TR.

Bardzo istotną częścią jego pracy jest również stworzenie kompleksowego indywidualnego planu terapeutycznego dla dziecka, psychoedukacja i poradnictwo. Zarówno rodzice, jak i dzieci mogą zostać przez niego skierowani na terapię grupową, w przypadku rodziców będą to grupy wsparcia dla rodziców dzieci z ADHD.

Rodzice oprócz tego otrzymają opinię zawierającą nie tylko diagnozę, ale i wskazówki dla szkoły. Psycholog/pedagog szkolny zadba o to, by nauczyciele stosowali się do wskazówek, które pomogą dziecku, ale również całej społeczności klasowej. Bardzo ważnym aspektem terapii dziecka z ADHD jest współpraca rodzice – psycholog – psycholog szkolny/pedagog – szkoła.

Czwarty krok – wizyta u psychiatry

Psycholog może podjąć decyzję o konsultacji w celu włączenia farmakoterapii. Psychiatra włączy leki zarejestrowane do leczenia ADHD i będzie czuwał nad przebiegiem leczenia. Leczenie ADHD powinno być prowadzone tak długo, jak długo jego objawy pogarszają funkcjonowanie.

Źródło: Kołakowski A., Pisula A. Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2012.

Kołakowski A. i wsp.: ADHD – zespół nadpobudliwości psychoruchowej: przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.